Tác dụng dược lý điển hình của Sâm Ngọc linh (Panax vietnamensis Ha et Grushv)
Article Sidebar
PDF
Sâm Ngọc Linh hay Sâm Việt Nam (Panax vietnamensis Ha & Grushv.) là loài thực vật đặc hữu ở vùng núi Ngọc Linh, Việt Nam, thuộc họ Nhân sâm (Araliaceae). Sâm Ngọc Linh là một loại dược liệu quý, có vai trò quan trọng trong y học và lịch sử, văn hóa, kinh tế. Sâm Ngọc Linh có tác dụng chữa bệnh và bồi bổ sức khỏe trong y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy Sâm Ngọc Linh có nhiều tác dụng như chống mệt mỏi, bảo vệ thần kinh, chống stress, chống trầm cảm, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, điều hòa hoạt động tim mạch, kháng oxy hóa, kháng ung thư, điều hòa miễn dịch, bảo vệ thận,… Sâm Ngọc Linh có các thành phần hóa học với nhiều tác dụng sinh học tiềm năng, đặc biệt hàm lượng saponin của Sâm Ngọc Linh cao hơn so với một số loài sâm khác. Trong đó, thành phần ginsenosid được xem là thành phần chính đóng góp phần cho tác dụng sinh học của Sâm Ngọc Linh. Bài viết tổng quan nhằm cung cấp thông tin về các kết quả nghiên cứu dược lý đối với một số hướng tác dụng điển hình của Sâm Ngọc Linh, là cơ sở cho các nghiên cứu chuyên sâu và phát triển sản phẩm hỗ trợ điều trị bệnh cũng như chăm sóc sức khỏe trong tương lai.
Article Details
Main Article Content
Tóm tắt
Sâm Ngọc Linh hay Sâm Việt Nam (Panax vietnamensis Ha & Grushv.) là loài thực vật đặc hữu ở vùng núi Ngọc Linh, Việt Nam, thuộc họ Nhân sâm (Araliaceae). Sâm Ngọc Linh là một loại dược liệu quý, có vai trò quan trọng trong y học và lịch sử, văn hóa, kinh tế. Sâm Ngọc Linh có tác dụng chữa bệnh và bồi bổ sức khỏe trong y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy Sâm Ngọc Linh có nhiều tác dụng như chống mệt mỏi, bảo vệ thần kinh, chống stress, chống trầm cảm, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, điều hòa hoạt động tim mạch, kháng oxy hóa, kháng ung thư, điều hòa miễn dịch, bảo vệ thận,… Sâm Ngọc Linh có các thành phần hóa học với nhiều tác dụng sinh học tiềm năng, đặc biệt hàm lượng saponin của Sâm Ngọc Linh cao hơn so với một số loài sâm khác. Trong đó, thành phần ginsenosid được xem là thành phần chính đóng góp phần cho tác dụng sinh học của Sâm Ngọc Linh. Bài viết tổng quan nhằm cung cấp thông tin về các kết quả nghiên cứu dược lý đối với một số hướng tác dụng điển hình của Sâm Ngọc Linh, là cơ sở cho các nghiên cứu chuyên sâu và phát triển sản phẩm hỗ trợ điều trị bệnh cũng như chăm sóc sức khỏe trong tương lai.
Abstract
Ngoc Linh ginseng or Vietnamese ginseng (Panax vietnamensis Ha & Grushv.) is an endemic plant in Ngoc Linh Mountain, Vietnam, belonging to the Ginseng family (Araliaceae). Ngoc Linh ginseng is a precious medicinal herb that plays an important role in history, culture and economy. Ngoc Linh ginseng has the effect of treating diseases and promoting health in traditional medicine. There are many recent studies showing that Ngoc Linh ginseng has had many effects such as anti-fatigue, neuroprotection, anti-stress, antidepressant, preventing atherosclerosis, regulating cardiovascular activity, antioxidant, anticancer, immunomodulation, renal protection, etc. The extracts and isolated chemical constituents exhibited great potential for biological applications. Saponins, a major second metabolite derived from Ngoc Linh ginseng, has proven to have many biological activities. In particular, the component ginsenosides is considered the main ingredient contributing to the biological effects of Ngoc Linh ginseng. This review aimed to provide information on pharmacological research results for some typical effects of Ngoc Linh ginseng, which is the basis for in-depth research and product development to support disease treatment as well as health care in the future.
Tài liệu tham khảo
Chen, R. J., Chung, T. Y., Li, F. Y., Lin, N. H. & Tzen, J. T., 2009. Effect of sugar positions in ginsenosides and their inhibitory potency on Na⁺/K⁺-ATPase activity. Acta Pharmacol Sin 30(1): 61-69.
Duong, H. T. Q., Nguyen, T. V. P., Nguyen, T. T. H. & Nguyen, M. D., 2016. Effects of ocotillol-type saponins majonoside-R1 and vina-ginsenoside-R2 on abrogating depression and neuronal oxidative stress in socially isolated depression mouse model. International Journal of Applied Research in Natural Products 9(2): 27-32.
Duy, N. V., Trieu, L. N., Chinh N. D., & Tran, V. T., 2016. A new variety of Panax (Araliaceae) from Lam Vien Plateau, Vietnam and its molecular evidence. Phytotaxa, 277(1): 47.
Escobar-Sánchez, M. L., Sánchez-Sánchez, L. & Sandoval-Ramírez, J., 2015. Steroidal Saponins and Cell Death in Cancer, Cell Death - Autophagy, Apoptosis and Necrosis. Tobias M. Ntuli, IntechOpen, 2015. Available from: https://www.intechopen.com/chapters/49208.
Giustarini, D., Dalle-Donne, I., Tsikas, D. & Rossi, R., 2009. Oxidative stress and human diseases: Origin, link, measurement, mechanisms, and biomarkers. Crit Rev Clin Lab Sci 46(5-6): 241-281.
Huong, N. T. T., Murakami, Y., Tohda, M., Watanabe, H. & Matsumoto, K., 2005. Social isolation stress-induced oxidative damage in mouse brain and its modulation by majonoside-R2, a Vietnamese ginseng saponin. Biol Pharm Bull 28(8): 1389-1393.
Jiang, J. W., Chen, X. M., Chen, X. H. & Zheng, S. S., 2011. Ginsenoside Rg3 inhibit hepatocellular carcinoma growth via intrinsic apoptotic pathway. World J Gastroenterol 17(31): 3605-3613.
Konoshima, T., Takasaki, M., Ichiishi, E., Murakami, T., Tokuda, H., Nishino, H., Duc, N. M., Kasai, R. & Yamasaki, K., 1999. Cancer chemopreventive activity of majonoside-R2 from Vietnamese ginseng, Panax vietnamensis. Cancer Lett 147(1-2): 11-16, 1999.
Konoshima, T., Takasaki, M., Tokuda, H., Nishino, H., Duc, N. M., Kasai, R. & Yamasaki, K., 1998. Anti-tumor-promoting activity of majonoside-R2 from Vietnamese ginseng, Panax vietnamensis Ha et Grushv. (I). Biol Pharm Bull 21(8): 834-838, 1998.
Lee, D., Lee, J., Vu-Huynh, K. L., Van Le, T. H., Tuoi Do, T. H., Hwang, G. S., Park, J. H., Kang, K. S., Nguyen, M. D., Yamabe, N., 2019. Protective Effect of Panaxynol Isolated from Panax vietnamensis against Cisplatin-Induced Renal Damage: In Vitro and In Vivo Studies. Biomolecules 9(12): 890.
Le, T. H., Lee, S. Y., Lee, G. J., Nguyen, N. K., Park, J. H. & Nguyen, M. D., 2015. Effects of steaming on saponin compositions and antiproliferative activity of Vietnamese ginseng. J Ginseng Res 39(3): 274-278.
Le, T. H. V., Lee, S. Y., Kim, T. R., Sung, W. K., Nguyen, N. K., Park, J. H. & Nguyen, M. D., 2014. Processed Vietnamese ginseng: Preliminary results in chemistry and biological activity. J Ginseng Res 38(2): 154-159.
Lei, Y., Tian, W., Zhu, L. Q., Yang, J. & Chen, K. J., 2010. Effects of Radix Ginseng and Radix Notoginseng formula on secretion of vascular endothelial growth factor and expression of vascular endothelial growth factor receptor-2 in human umbilical vein endothelial cells. Zhong Xi Yi Jie He Xue Bao 8(4): 368-372.
Li, W., Liu, Y., Zhang, J. W., Ai, C. Z., Xiang, N., Liu, H. X. & Yang, L., 2009. Anti-androgen-independent prostate cancer effects of ginsenoside metabolites in vitro: mechanism and possible structure-activity relationship investigation. Arch Pharm Res 32(1): 49-57.
Li, Z., Chen, X., Niwa, Y., Sakamoto, S. & Nakaya, Y., 2001. Involvement of Ca²⁺-activated K⁺ channels in ginsenosides-induced aortic relaxation in rats. J Cardiovasc Pharmacol 37(1): 41-47.
Liu, H., Lu, X., Hu, Y. & Fan, X., 2020. Chemical constituents of Panax ginseng and Panax notoginseng explain why they differ in therapeutic efficacy. Pharmacological Research 161: 105263.
Mai Thành Chung, Chung Thị Mỹ Duyên, Hà Quang Thanh, Nguyễn Hoàng Minh, Trần Mỹ Tiên, Trương Thị Phương Lan, Dương Thị Mộng Ngọc và Nguyễn Thị Thu Hương, 2020. Tác dụng tăng lực và tăng cường miễn dịch của chế phẩm từ Sâm Việt Nam (viên Bảo Linh Sâm). Tạp chí Nghiên cứu khoa học và Phát triển kinh tế Trường Đại học Tây Đô 08: 167-177.
Nag, S. A., Qin, J. J., Wang, W., Wang, M. H., Wang, H. & Zhang, R., 2012. Ginsenosides as Anticancer Agents: In vitro and In vivo Activities, Structure-Activity Relationships, and Molecular Mechanisms of Action. Front Pharmacol 3: 1-18.
Nguyễn Thị Thu Hương, 2003. Kết quả nghiên cứu về Dược lý của Sâm Việt Nam, Hội thảo về bảo tồn và Phát triển Cây Sâm Việt Nam (Sâm Ngọc Linh) Panax vietnamensis Ha et Grushv, Araliaceae, Bộ Y Tế và UBND tỉnh Quảng Nam, 76-90.
Nguyen, T. H. & Phuong, T. T., 2019. Vietnamese ginseng (Panax vietnamensis Ha and Grushv.): Phylogenetic, Phytochemical, and Pharmacological Profiles. Phcog Rev. 13(26): 59-62.
Peña, I. J. I. D., Kim, H. J., Botanas, C. J., Peña, J. B. D. L., Le, T. H. V., Nguyen, M. D., Park, J. H. & Cheong, J. H., 2017. The psychopharmacological activities of Vietnamese ginseng in mice: characterization of its psychomotor, sedative–hypnotic, antistress, anxiolytic, and cognitive effects. Journal of Ginseng Research 41(2): 201-208.
Qi, L. W., Wang, C. Z. & Yuan, C. S., 2010. American ginseng: potential structure-function relationship in cancer chemoprevention. Biochem Pharmacol 80(7): 947-954.
Quyen, D. H. T., Truc, N. T. M., Huong, N. T. T. & Duc, N. M., 2015. Effect of Cultivated Vietnamese ginseng Extract on Endurance Capacity in Mice. Journal of Medicinal Materials 20(3): 181-185.
Radad, K., Gille, G., Liu, L. & Rausch, W. D., 2006. Use of Ginseng in Medicine With Emphasis on Neurodegenerative Disorders. J Pharmacol Sci 100(3): 175-186.
Scott, G. I., Colligan, P. B., Ren, B. H. & Ren, J., 2001. Ginsenosides Rb1 and Re decrease cardiac contraction in adult rat ventricular myocytes: role of nitric oxide. Br J Pharmacol 134(6): 1159-1165.
Shin, B. K., Kwon S. W. & Park, J. H., 2015. Chemical diversity of ginseng saponins from Panax ginseng. J Ginseng Res 39(4): 287-298.
Sung, J., Han, K. H., Zo, J. H., Park, H. J., Kim, C. H., Oh, B. H., 2000. Effects of red ginseng upon vascular endothelial function in patients with essential hypertension. Am J Chin Med 28(2): 205-216.
Trần Mỹ Tiên và Nguyễn Thị Thu Hương, 2005. Nghiên cứu một số tác dụng của lá Sâm Việt Nam. Tạp chí dược liệu 1: 27-32.
Vu, D. D., Shah, S. N. M., Pham, M. P., Bui, V. T., Nguyen, M. T., & Nguyen, T. P. T., 2020. De novo assembly and Transcriptome characterization of an endemic species of Vietnam, Panax vietnamensis Ha et Grushv., including the development of EST-SSR markers for population genetics. BMC Plant Biology 20(1): 358.
Vu-Huynh, K. L., Le, T. H. V., Nguyen, H. T., Kim, H. M., Kang, K. S., Park, J. H., & Nguyen, M. D., 2019. Increase in Protective Effect of Panax vietnamensis by Heat Processing on Cisplatin-Induced Kidney Cell Toxicity. Molecules 24(24): 4627.
Wang, C. Z., Li, X. L., Wang, Q. F., Mehendale, S. R., Fishbein, A. B., Han, A. H., Sun, S. & Yuan, C. S., 2009. The mitochondrial pathway is involved in American ginseng-induced apoptosis of SW-480 colon cancer cells. Oncol Rep 21(3): 577-584.
Zhang, G. H., Ma, C. H., Zhang, J. J., Chen, J. W., Tang, Q. Y., He, M. H., Xu, X. Zl, Jiang, N. H., Yang, S. C., 2015. Transcriptome analysis of Panax vietnamensis var. fuscidicus discovers utative ocotillol-type ginsenosides biosynthesis genes and genetic markers. BMC Genomics, 16(1), 159.
Zhu, S., Fushimi, H., Cai, S., Chen, H. & Komatsu, K., 2003. A new variety of the genus Panax from southern Yunnan, China and its nucleotide sequences of 18S ribosomal RNA gene and matK gene. Journal of Japanese Botany 78(2): 86–94.