Ứng dụng GIS và viễn thám phân tích biến động sử dụng đất nông nghiệp thành phố Cần Thơ giai đoạn 2010 -2023
Article Sidebar

Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích biến động sử dụng đất nông nghiệp thành phố Cần Thơ giai đoạn năm 2010 - 2023 bằng công nghệ GIS và viễn thám. Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân loại hướng đối tượng trên ảnh Landsat và phân loại phi kiểm định trên chuỗi ảnh đa thời gian MODIS để xây dựng bản đồ hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp thành phố Cần Thơ. Độ chính xác toàn cục các năm 2010 và 2023 lần lượt là 87,4% và 82,3%; hệ số kappa lần lượt là 0,77 và 0,75. Kết quả nghiên cứu đã phân loại được 7 kiểu sử dụng đất gồm: Lúa 3 vụ, lúa 2 vụ, cây hàng năm, cây lâu năm, nuôi trồng thủy sản, công trình xây dựng và sông. Đồng thời xác định được 38 hiện trạng biến động đất nông nghiệp chiếm 50,21%, trong đó đất lúa 2 vụ sang lúa 3 vụ, đất trồng lúa 3 vụ sang cây hàng năm, đất trồng lúa 3 vụ sang cây lâu năm là nhiều nhất. Kết quả nghiên cứu góp phần cung cấp thông tin xu hướng biến động sử dụng đất nông nghiệp, phục vụ công tác quản lý và quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp hiệu quả cho địa phương.
Article Details
Main Article Content
Tóm tắt
Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích biến động sử dụng đất nông nghiệp thành phố Cần Thơ giai đoạn năm 2010 - 2023 bằng công nghệ GIS và viễn thám. Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân loại hướng đối tượng trên ảnh Landsat và phân loại phi kiểm định trên chuỗi ảnh đa thời gian MODIS để xây dựng bản đồ hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp thành phố Cần Thơ. Độ chính xác toàn cục các năm 2010 và 2023 lần lượt là 87,4% và 82,3%; hệ số kappa lần lượt là 0,77 và 0,75. Kết quả nghiên cứu đã phân loại được 7 kiểu sử dụng đất gồm: Lúa 3 vụ, lúa 2 vụ, cây hàng năm, cây lâu năm, nuôi trồng thủy sản, công trình xây dựng và sông. Đồng thời xác định được 38 hiện trạng biến động đất nông nghiệp chiếm 50,21%, trong đó đất lúa 2 vụ sang lúa 3 vụ, đất trồng lúa 3 vụ sang cây hàng năm, đất trồng lúa 3 vụ sang cây lâu năm là nhiều nhất. Kết quả nghiên cứu góp phần cung cấp thông tin xu hướng biến động sử dụng đất nông nghiệp, phục vụ công tác quản lý và quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp hiệu quả cho địa phương.
Abstract
The objective of this study was to analyze the fluctuations in agricultural land use in Can Tho City from 2010 to 2023 using GIS and remote sensing technology. The study applied object-oriented classification methods on Landsat images and unsupervised classification on multi-temporal MODIS images to create a map of the current agricultural land use in Can Tho City. The overall accuracy for the years 2010 and 2023 was 87.4% and 82.3%, respectively, with kappa coefficients of 0.77 and 0.87. The classification results identified seven types of land use: triple rice cropped, double rice cropped, annual crops, perennial crops, aquaculture, built-up areas, and rivers. Additionally, the study identified 38 instances of agricultural land use changes, accounting for 50.21% of the total area, with the most significant changes being from double rice to triple rice cropped, from triple rice to annual crops, and from triple rice to perennial crops. Our results can provide information on agricultural land use change trends, supporting effective agricultural land management and planning for the locality.
Tài liệu tham khảo
Congalton, R. G. và Green, K. (1999). Assessing the accuracy of remotely sensed data: Principles and practices. Lewis Publishers, Boca Raton, FL, USA.
Huỳnh Thị Thu Hương, Lê Anh Tuấn và Võ Quang Minh (2016). Ứng dụng ảnh viễn thám MODIS trong phân vùng canh tác lúa có ảnh hưởng của điều kiện khô hạn và ngập lũ khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ, Số 45, trang 52–65.
Huỳnh Xây (2022). Giữ hay giảm diện tích lúa ĐBSCL: Chuyển đổi nhưng không được làm mất đi điều kiện phù hợp để trồng lúa (bài 3). Truy cập từ: https://danviet.vn/nhieu-dia-phuong-da-co-ke-hoach-giam-dien-tich-lua-voi-mot-dieu-kien-nghiem-ngat-20220809131116749.htm, ngày truy cập: 24/6/2024.
Lê Thị Thu Hà, Hoàng Văn Long và Nguyễn Văn Trung (2021). Phân loại lớp phủ bề mặt khu công nghiệp Bắc Thăng Long bằng phương pháp phân loại hướng đối tượng sử dụng dữ liệu ảnh vệ tinh độ phân giải cao Worldview-2. Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Mỏ - Địa chất, Tập 62, Kỳ 1, trang 10–18.
Ngô Thị Thùy Phương, Nguyễn Thị Thanh Hương và Võ Quang Minh (2018). Lựa chọn tham số phân đoạn phù hợp để phân loại ảnh vệ tinh đa phổ Landsat 8 OLI. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ, Tập 54, Số 4A, trang 22–30.
Nguyễn Kiều Diễm và Phan Kiều Diễm (2021). Theo dõi tình hình đô thị hóa của thành phố Cần Thơ sử dụng dữ liệu ảnh viễn thám. Tạp chí Khoa học đất, Số 64, trang 171–176.
Nguyễn Tấn Lợi và Võ Quốc Tuấn (2021). Phân loại đất đô thị sử dụng các ảnh chỉ số từ ảnh vệ tinh Sentinel-2 – Trường hợp nghiên cứu tại thành phố Long Xuyên, thành phố Cà Mau và quận Ninh Kiều. Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ, Tập 57 (Chuyên đề Môi trường & Biến đổi khí hậu), trang 190–201.
Nguyễn Thị Hồng Điệp, Đinh Thị Cẩm Nhung, Phạm Thanh Vũ, Lê Anh Tuấn (2021). Xây dựng bản đồ biến động hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp tỉnh Bến Tre giai đoạn 2010 – 2020. Tạp chí Khoa học đất, Số 64, trang 114–119.
Nguyễn Thị Hồng Điệp, Nguyễn Minh Nghĩa, Cao Nhuận Phát, Dương Cơ Hiếu, Nguyễn Trọng Nguyễn và Phan Kiều Diễm (2023). Phân tích tổn thương trên hiện trạng đất nông nghiệp do tác động xâm nhập mặn tại tỉnh Tiền Giang năm 2020 ứng dụng ảnh viễn thám. Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ, Tập 59 (Chuyên đề Môi trường & Biến đổi khí hậu), trang 185–192.
Trần Thị Hiền, Võ Quang Minh, Huỳnh Thị Thu Hương, Trần Thanh Dân, Hồ Văn Chiến, Nguyễn Hữu An và Nguyễn Phước Thành (2013). Theo dõi hiện trạng trà lúa phục vụ cảnh báo dịch hại lúa trên cơ sở sử dụng công nghệ viễn thám và hệ thống thông tin địa lý GIS. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ, Số chuyên đề: Công nghệ Thông tin (2013), trang 143–151.
Võ Quang Minh, Huỳnh Thị Thu Hương và Phan Kiều Diễm (2014). Giáo trình Viễn thám ứng dụng. Nhà xuất bản Đại học Cần Thơ, 231 trang.